Tắt đèn-Ngô Tất Tố

Tắt đèn xoay quanh cuộc sống khốn cùng của chị Dậu – một người phụ nữ nông dân chân chất, đang oằn mình chống chọi giữa cảnh sưu thuế tàn khốc và đói nghèo bủa vây. Vì chồng bị bắt đi sưu, chị phải bán con, bán chó, bán chính cả máu mình để cứu gia đình. Nhưng càng gắng gượng, chị càng bị dồn vào đường cùng, và cuối cùng phải vùng lên phản kháng – một cú đẩy đầy bi kịch nhưng cũng lấp lánh chút ánh sáng về sức sống tiềm tàng của người nông dân.

Ngô Tất Tố sử dụng lối viết hiện thực giàu tính tố cáo, bút pháp đối lập rõ nét giữa bóng tối xã hội và ánh sáng nhân phẩm. Hình tượng chị Dậu được khắc họa bằng ngôn ngữ mộc mạc, chân thật, vừa kiên cường lại đầy tính nhân văn.

Tắt đèn khiến mình có cảm giác tức nghẹn – như thể từng trang sách được viết bằng chính nỗi đau thầm lặng của người nghèo. Chị Dậu không chỉ là một nhân vật – chị là biểu tượng. Một người phụ nữ gánh trên vai gánh nặng gia đình, xã hội, nhưng không bao giờ buông xuôi. Cái kết của truyện không hẳn là một lối thoát, nhưng sự vùng lên của chị lại là điểm sáng – một tia hy vọng le lói rằng, trong cùng cực, phẩm giá vẫn còn đó. Mình đọc Tắt đèn không chỉ để hiểu quá khứ, mà còn để cảm thấy biết ơn và nhắc mình không được vô cảm với những nỗi khổ quanh mình hôm nay.

Chí Phèo-Nam Cao

Chí Phèo từng là một anh nông dân hiền lành, nhưng bị đẩy vào tù chỉ vì một cơn ghen vô lý của Bá Kiến. Ra tù, anh trở thành kẻ nghiện rượu, sống bằng nghề rạch mặt ăn vạ, bị cả làng Vũ Đại xa lánh. Chỉ đến khi gặp Thị Nở, anh mới lần đầu cảm nhận được sự yêu thương và khao khát trở lại làm người. Nhưng sự tỉnh thức ấy lại bị chính định kiến xã hội dập tắt.

Nam Cao nổi bật với bút pháp phân tích tâm lý nhân vật sắc sảo, lồng ghép chất hiện thực phê phán và chiều sâu nhân đạo. Cách xây dựng hình tượng Chí Phèo – một kẻ vừa đáng sợ vừa đáng thương – thể hiện tài năng trong việc nắm bắt bản chất con người.

Mình thấy Chí Phèo không chỉ là một bi kịch cá nhân mà là nỗi đau chung của những con người bị xã hội đẩy ra bên lề. Đằng sau tiếng chửi loạn xạ là một khát vọng rất thật: được sống như một con người tử tế. Càng đọc càng thấy buồn vì có những người muốn hoàn lương, nhưng không được phép. Câu chuyện khép lại bằng một cái chết, nhưng dư âm của nó là tiếng kêu nhức nhối về lòng người và sự bất công kéo dài.

Vợ Nhặt-Kim Lân

Truyện xoay quanh Tràng – một người đàn ông nghèo sống ở xóm ngụ cư – bất ngờ “nhặt” được vợ giữa nạn đói năm 1945. Cuộc hôn nhân diễn ra chóng vánh trong hoàn cảnh bi thương, nhưng lại thắp lên trong căn nhà nghèo một chút gì đó của sự sống, của hy vọng vào tương lai.

Ngôn ngữ giản dị, chân thực. Kim Lân không cố gắng làm bi kịch hóa nhân vật, mà để họ tự hiện lên qua hành động, lời thoại rất đỗi đời thường. Bút pháp tiết chế nhưng vẫn chạm đến chiều sâu tâm lý con người.

Vợ nhặt là một truyện ngắn mình thấy buồn nhưng cũng rất ấm. Giữa cái đói khủng khiếp, con người vẫn không ngừng kiếm tìm tình thương và một gia đình – dù mong manh đến đâu. Kim Lân khiến mình tin rằng: chỉ cần có một mái nhà, một bát cháo cám và ánh mắt cảm thông, thì ngay cả lúc tận cùng, con người vẫn muốn sống, vẫn tin và vẫn thương nhau.

Số đỏ-Vũ Trọng Phụng

Số đỏ kể về Xuân Tóc Đỏ – một thanh niên kém học thức, sống bằng mánh khóe, nhưng nhờ sự may mắn và sự ngớ ngẩn của xã hội, hắn vươn lên trở thành người đàn ông của công chúng, là hình mẫu của những giá trị “văn minh” thời kỳ đầu thế kỷ 20. Hắn thay đổi hình ảnh, từ một kẻ vô danh trở thành tượng đài hào nhoáng, phản chiếu đầy đủ sự giả tạo của xã hội đương thời.

Vũ Trọng Phụng nổi bật với sự trào phúng sắc bén, châm biếm một cách khéo léo. Ông sử dụng những tình huống éo le, hài hước để vạch trần sự giả dối, sự lố bịch trong lối sống của tầng lớp thượng lưu và trí thức mới trong xã hội. Sự mỉa mai nhẹ nhàng mà sắc sảo khiến độc giả vừa buồn cười, vừa cảm thấy tiếc nuối.

Số đỏ là một tác phẩm khiến mình bật cười, nhưng cũng buồn. Mình cười vì sự ngớ ngẩn của Xuân Tóc Đỏ, nhưng cũng thấy bức bối khi nhận ra rằng, xã hội này không thiếu những kẻ như thế – chạy theo hào nhoáng mà quên đi bản chất. Vũ Trọng Phụng không chỉ trêu đùa với người đọc mà còn nhắc nhở chúng ta về cái giá của việc mải mê theo đuổi vỏ bọc bên ngoài mà bỏ qua nhân phẩm thực sự.

Sống mòn-Nam Cao

Sóng mòn là câu chuyện về Quang – một người trí thức có lý tưởng cách mạng, nhưng khi thực tế đẩy anh vào những quyết định khó khăn, anh dần đánh mất niềm tin vào lý tưởng của mình. Quang tìm cách chống chọi với nghịch cảnh, nhưng càng đấu tranh, anh càng cảm thấy cô đơn, bất lực và mòn mỏi trong cuộc sống.

Nguyễn Huy Tưởng sử dụng nghệ thuật miêu tả tâm lý sâu sắc, lột tả được những mâu thuẫn trong lòng mỗi nhân vật. Lối viết của ông rất tinh tế, không vội vàng, mà để nhân vật dần dần bộc lộ những suy nghĩ và cảm xúc phức tạp của mình, tạo nên chiều sâu và sự ám ảnh cho người đọc.

Sóng mòn khiến mình cảm nhận rõ rệt nỗi cô đơn, sự bế tắc của những con người đứng giữa thời cuộc. Mình cảm thấy thương Quang, không chỉ vì anh bị đẩy vào tình thế khó khăn, mà còn vì anh đã cố gắng quá nhiều, nhưng cuối cùng lại mờ nhạt giữa những biến động của xã hội. Tác phẩm giống như một lời nhắc nhở về sự mòn mỏi của lý tưởng khi không còn có thể hòa nhập với cuộc sống thực tế.